Wąsik Józef Jakub
dr 1963, dr hab. 1979, prof. nadzw. 1985
Urodził się 21 sierpnia 1921 r. w Nowym Kamieniu (dawne województwo rzeszowskie). W przededniu II wojny światowej skończył Gimnazjum im. St. Konarskiego i rozpo czął naukę w Liceum Pedagogicznym w Rzeszowie. Maturę uzyskał w 1945 r. w Brzozowie i podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Wrocławskim. Od drugie go roku studiów pracował w Bratniej Pomocy Studentów Uniwersytetu i Poli techniki, a następnie jako referendarz w Delegaturze Ministra Szkół Wyższych we Wrocławiu. Po otrzymaniu dyplomu w 1951 r. został zatrudniony w charakterze młodszego asystenta – najpierw w Katedrze Prawa Cywilnego, a na stępnie w Katedrze Prawa Karnego. W latach 1961–1963 pracował w Ośrodku Badań Penitencjarnych Mini sterstwa Sprawiedliwości w Warszawie. W 1963 r. na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu przedstawił rozprawę doktorską Kara dożywotniego więzienia w Polsce i otrzymał stopień naukowy doktora nauk prawnych.
Dysertację tę nagrodzono w konkur sie czasopisma „Państwo i Prawo” na najlepsze prace doktorskie. W tymże roku został ponownie zatrudniony na Uniwersytecie Wrocławskim w pierwszej w Polsce Katedrze Prawa i Polityki Peni tencjarnej na stanowisku adiunkta pod kierunkiem prof. Stanisława Walczaka. W pięć lat później pełnił już obo wiązki kierownika tej Katedry, a został nim w 1970 r., kiedy to powołano Go na stanowisko docenta. Stopień naukowy doktora habilitowanego uzyskał w 1979 r. na podstawie rozprawy Kara krótkoterminowego pozbawienia wolno ści w Polsce. W 1985 r. decyzją Rady Państwa otrzymał tytuł naukowy profesora i w tym samym roku został powołany na stanowisko profesora nadzwyczajnego na Uniwersytecie Wrocławskim.
W pracy naukowo-badawczej Profesora można wyróżnić kilka nurtów. Pierwszy wiąże się z instytucją warunkowego zwolnienia. W 1957 r. ukazał się pierwszy artykuł Profesora dotyczący tej insty tucji, a ostatnia publikacja w tej dziedzinie pochodzi z 1999 r. Łącznie temu te matowi Profesor poświęcił kilkanaście artykułów. Drugą sferą zainteresowań naukowo-badawczych Profesora była kara pozbawienia wolności (najpierw kara dożywotniego pozbawienia wolności, a następnie kary krótkoterminowe). Profesor w sposób szczególny koncentrował się na praktyce. Jego badania statystyczne wykazały, że od zakończenia wojny nastę pował spadek orzekania kary dożywotniego więzienia oraz że nikt z badanych skazanych na tę karę nie odbył jej do końca życia. Przeciwnie, wskutek częstych amnestii i warun kowego zwolnienia przeciętna długość jej odbywania zmniejszyła się do siedmiu lat i sześciu miesięcy.
Badania empiryczne Profesora Wąsika potwierdziły natomiast – wbrew ówczesnym opiniom – przydatność kar krótkoterminowego pozbawienia wolności w zwalczaniu przestępczości. Prof. Kazimierz Buchała pisał wprost, że: „praca Profesora Józefa Jakuba Wąsika rehabilituje krótkoterminowe kary pozbawienia wolności jako wręcz niezbędne w syste mie kar”. Trzecie z zagadnień badawczych to problematyka efektywności środków zwalczania przestępczości. Badanie powrotności do przestępstwa przez cały okres aktywności naukowej było elementem wyraźnie charakteryzującym działalność prof. Józefa Wąsika.
Czwarty nurt pracy naukowo-badawczej Profesora wiąże się z problematyką recydywy. Temat ten uważał za pasjonujący, niezwykle trudny i jak do tychczas niepokonany. Zainteresowania Profesora koncentrowały się głównie na instytucjach: nadzoru ochronnego i ośrodka przystosowania społecznego (prace z lat 1973, 1980), warunkowego zwolnienia (dwa artykuły opublikowane w roku 1973, a kolejne publikacje w latach: 1976, 1978, 1990, 1998), a także wykonania kary pozbawienia wolności wobec recydywistów (1980). W roku 1981 Profesor dokonał ogólnej oceny modelu zwalczania recydywy w Polsce. Niezwykle trafnie dorobek naukowy Profesora cha rakteryzował prof. Włodzimierz Gutekunst, stwierdzając, że „Profesor Józef Jakub Wąsik bada zawsze problemy o dużej doniosłości społecznej, Jego prace dotyczą nie rzadko zagadnień wyjątkowo spornych, a ich wyniki wpływają często kształtująco na nasze ustawodawstwo”. Profesor Józef Wąsik wiele uwagi poświęcał pracy dydaktycznej i wychowawczej (wykładał na kierunkach: prawo, administracja i pedagogika Józef Jakub Wąsik resocjalizacyjna).
Pod jego patronatem przygotowano i obroniono blisko 600 prac ma gisterskich i dyplomowych. W 1978 r. Profesor opracował program Ogólnopolskiego Podyplomowe go Studium Prawa Karnego Wykonawczego i przez wiele lat kierował jego działalnością. Szczególną troską otaczał studencki penitencjarny ruch naukowy. Ze studentami – członkami tego ruchu – prowadził na corocznych obozach naukowych wysoko cenione przez resort sprawiedliwości badania empiryczne. W tym czasie Międzywydziałowe Koło Penitencjarne Uniwersytetu Wrocław skiego uznawane było za najlepiej pracujące w Polsce, zdobywając często pierwsze miejsca na ogólnopolskich seminariach studenckich. Profesor był promotorem sześciu rozpraw doktorskich oraz recenzentem prac doktorskich i habilitacyjnych w trzynastu przewodach. Przez kilka lat wchodził w skład Naukowego Zespołu Doradców Generalnego Dyrektora w Ministerstwie Sprawiedliwości, był członkiem Komisji do spraw opracowania regulaminów wykonania kary pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania, od 1980 r. – członkiem Komisji w Minister stwie Sprawiedliwości do opracowania zmian prawa karnego, a od 1996 r. – ekspertem w Nadzwyczajnej Komisji Sejmowej do spraw Kodyfikacji Prawa Karnego.
Zmarł 8 października 2009 r.
Tomasz Kalisz
1956
[Współaut.] O. Chybiński, Odpowiedzialność karna za niewykonanie obowiązkowych dostaw. [Artykuł przyjęty do druku w „Nowym Prawie”, lecz z powodu zmiany ustawy nieopublikowany].
1958
Sąd i prokuratura a problem segregacji więźniów, „Nowe Prawo” 1958, nr 11, s. 40-50.
Z problematyki warunkowego zwolnienia, „Nowe Prawo” 1958, nr 7-8, s. 94-104.
Zagadnienie rejestrów karnych na tle praktyki, „Przegląd Więziennictwa” 1958, nr 3, s. 25-32.
1959
Z zagadnień nowego unormowania otrzymywania paczek przez więźniów, „Przegląd Więziennictwa” 1959, nr 1, s. 44-51.
1962
Długoterminowa kara pozbawienia wolności, „W Służbie Penitencjarnej” 1962, nr 5, s. 7.
Przestępcy z art. 201 kodeksu karnego [dotyczy uchylania się od obowiązku alimentacyjnego], „Nowe Prawo” 1962, nr 11, s. 1466-1479.
Zmierzch kary dożywotniego więzienia, „Nowe Prawo” 1962, nr 5, s. 656-669.
1963
Kara dożywotniego więzienia w Polsce, Warszawa 1963.
Rec. T. Cyprian, „Państwo i Prawo” 1966, nr 6, s. 1053-1056.
Z. Lenartowicz, Skazani na dożywocie, „Prawo i Życie” 1964, nr 18, s. 5.
T. Leśko, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1964, nr 4, s. 506-511.
A. Tobis, „Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny” 1966, nr 1, s. 305-309.
[Omówienie] A. Wiśniewski, „Palestra” 1964, nr 3, s. 43-44.
J.U. Niemcewicz „Memoriał” z 1807 r., „Przegląd Penitencjarny” 1963, nr 2, s. 122-123.
Sesja naukowa OBP [Ośrodka Badań Penitencjarnych] poświęcona projektowi k.k., „Przegląd Penitencjarny” 1963, nr 2, s. 119-121.
Utworzenie więzienia specjalnego w Oleśnicy, „Przegląd Penitencjarny” 1963, nr 2, s. 121-122.
[Red.] „Przegląd Penitencjarny” 1963, nr 2.
1966
Niektóre zagadnienia stosowania warunkowego zwolnienia, „Nowe Prawo” 1966, nr 2, s. 212-218.
O dalsze usprawnienie instytucji warunkowego zwolnienia, „Państwo i Prawo” 1966, nr 4-5, s. 741-749.
Z zastosowań socjologii w prawie penitencjarnym, „Nowe Prawo” 1966, nr 11, s. 1421-1430.
[Polem.] W. Moszyński, Do Redakcji Nowego Prawa, „Nowe Prawo” 1967, nr 3, s. 472.
[Rec.] J. Śliwowski, Sądowy nadzór penitencjarny, Warszawa 1965, „Gazeta Sądowa i Penitencjarna” 1966, nr 11, s. 8.
1967
[Rec.] R. Sieverts, Handwörterbuch der Kriminologie, t. 1, wyd. 2, Berlin 1966, „Przegląd Penitencjarny” 1967, nr 2, s. 69-72. Współaut. rec.: M. Dworski, J. Kozarska.
1969
Czas powrotu do przestępstwa po wyroku skazującym. O konieczności dalszego doskonalenia instytucji warunkowego zwolnienia, „Nowe Prawo” 1969, nr 7-8, s. 1221-1229.
Kara krótkotrwałego pozbawienia wolności w ocenie pracowników zakładów karnych, „Przegląd Penitencjarny” 1969, nr 1, s. 103-117.
Z problematyki efektywności oddziaływania wychowawczego w zakładach poprawczych, „Biuletyn Towarzystwa Wolnej Wszechnicy Polskiej. Człowiek w Pracy i w Osiedlu” 1969, nr 3, s. 105-109.
1970
Powrotność do działalności przestępczej po orzeczeniu kar pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, „Przegląd Penitencjarny” 1970, nr 1, s. 47-57.
Próba oceny efektywności warunkowego zwolnienia na podstawie badań powrotności do przestępstwa, „Nowe Prawo” 1970, nr 3, s. 363-373.
1971
[Rec.] L. Mościcka, Przestępczość nieletnich. Podłoże, geneza, motywy, Wrocław 1970, „Nowe Prawo” 1971, nr 7-8, s. 1155-1159.
1972
Efektywność środków karnych stosowanych w Polsce mierzona powrotnością do przestępstwa, „Przegląd Penitencjarny i Kryminologiczny” 1972, nr 4, s. 67-72.
Powrotność do przestępstwa osób warunkowo zwolnionych, „Nowe Prawo” 1972, nr 6, s. 937-949.
Rückfallstraftaten nach dem Ausspruch von Freiheitsstrafen mit bedingter Einstellung ihres Vollzugs, „Neue Justiz” 1972, nr 12, s. 356-359.
Wrocławskie Sympozjum Kryminologiczne, „Przegląd Penitencjarny i Kryminologiczny” 1972, nr 1, s. 77-86.
[Rec.] L. Mościcka, Przestępczość nieletnich. Podłoże, geneza, motywy, Wrocław 1970, „Biuletyn Towarzystwa Wolnej Wszechnicy Polskiej. Człowiek w Pracy i w Osiedlu” 1972, nr 2, s. 149-153.
1973
Kodeks karny wykonawczy, [głos w dyskusji], [w:] Problemy nowego prawa karnego. Materiały konferencji naukowej zorganizowanej przez Komitet Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk w dniach 4-6 maja 1970 roku w Warszawie, red. I. Andrejew, Wrocław 1973, s. 209-214.
Ku zmierzchowi kar krótkoterminowego pozbawienia wolności w Polsce, AUWr. Przegląd Prawa i Administracji, t. 3, 1973, s. 89-106.
Nadzór ochronny i ośrodek przystosowania społecznego w świetle praktyki sądów dolnośląskich – jako element walki z powrotem do przestępstwa, [w:] Walka z przestępczością na Dolnym Śląsku, Materiały I Wrocławskiego Sympozjum Kryminologicznego, 15-16 grudzień 1971 r., red. W. Gutekunst, Wrocław 1973, s. 111-123.
Praktyka sądowa w zakresie „szczególnych okoliczności” warunkowego zwolnienia wielokrotnych recydywistów, „Przegląd Penitencjarny i Kryminologiczny” 1973, nr 2, s. 31-45.
Próba spojrzenia na efektywność zakładów poprawczych i wychowawczych, Zesz. Nauk. Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Prawnicze, z. 57, 1973, s. 99-102.
Przedterminowe zwalnianie wielokrotnych recydywistów, „Nowe Prawo” 1973, nr 12, s. 1834-1842.
Skuteczność kar za rozbój, [w:] Problematyka rozboju. Materiały II Wrocławskiego Sympozjum Kryminologicznego, 24-25 listopad 1972 r., red. W. Gutekunst, Wrocław 1973, s. 147-154.
[Rec.] Gewalt- und Sexualkriminalität. Erscheinungsformen, Ursachen, Bakämpfung, Berlin 1970, „Nowe Prawo” 1973, nr 4, s. 570-573. Współaut. rec.: O. Chybiński.
1974
Wykonanie kar pozbawienia wolności orzeczonych za przestępstwa zgwałcenia, [w:] Przestępczość seksualna. Materiały III Wrocławskiego Sympozjum Kryminologicznego 19-20 X 1973 r., red. W. Gutekunst, Wrocław 1974, s. 299-306.
[Rec.] S. Pawela, Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, Warszawa 1972, „Państwo i Prawo” 1973, nr 3, s. 122-126.
1975
Konferencja okrągłego stołu – prawnicza, 13 grudnia 1972 roku, [w:] Konferencja naukowo-szkoleniowa. Lekarskie, prawne i socjologiczno-psychologiczne aspekty alkoholizmu. Materiały dotyczące prawnych aspektów alkoholizmu, Wrocław 1975, s. 131-148. [Moderator Józef Wąsik].
Problemy alkoholizmu w relacji młodocianych recydywistów odbywających karę pozbawienia wolności, [w:] Konferencja naukowo-szkoleniowa. Lekarskie, prawne i socjologiczno-psychologiczne aspekty alkoholizmu. Materiały dotyczące prawnych aspektów alkoholizmu, Wrocław, 12-14 grudnia 1972 r., Wrocław 1975, s. 101-111.
Wysokość nieskuteczności kar pozbawienia wolności orzeczonych za przestępstwa rozboju, AUWr. Przegląd Prawa i Administracji, t. 6, 1975, s. 161-175.
[Rec.] Z. Ziembiński, Klasyfikacja skazanych, Warszawa 1973, „Państwo i Prawo” 1975, nr 4, s. 139-142.
1976
Kuratorzy społeczni przy wykonywaniu nadzoru ochronnego, [w:] Udział społeczeństwa w zapobieganiu i zwalczaniu przestępczości. Materiały na sympozjum naukowe, Warszawa 1976, s. 21.
Z prokuratorskiej praktyki w zakresie „szczególnych okoliczności” warunkowego zwolnienia wielokrotnych recydywistów, „Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne” 1976, t. 4, s. 311-337.
[Współaut.] J. Niedworok, Udział społeczeństwa w resocjalizacji skazanych na karę pozbawienia wolności przy zatrudnieniu głównie na zewnątrz zakładu karnego, [w:] Udział społeczeństwa w zapobieganiu i zwalczaniu przestępczości. Materiały na sympozjum naukowe, Warszawa 1976, s. 24.
1977
Die Rückfälligkeit bei Vergewaltigungstäter nach der Vollstreckung der Freiheitsstrafe, [w:] Probleme der Vorbeugung und Bekämpfung der Gewalt- und Sexualkriminalität. Protokoll des Kolloquiums des Wissenschaftsbereiches Strafrecht der Sektion Rechtswissenschaft, Leipzig, 29. und 30. November 1976, Karl-Marx-Univ. Leipzig, red. Walter Orschekowski, K. Manecke, R. Rindert, Leipzig 1977.
[Głos w dyskusji], [w:] Sympozjum naukowe Udział społeczeństwa w zapobieganiu i zwalczaniu przestępczości, Warszawa – Popowo, 21-23 września 1976 r., oprac. S. Bułaciński, Zesz. Nauk. Instytutu Badania Prawa Sądowego, z. 6, 1977, s. 235-270.
Les curateurs sociaux dans la lutte contre la recidive, [w:] Troisième séminaire régional du C.I.C.C. en Europe centrale, 1976, Varsovie. 1, Les mesures post-pénales, texts réunis par Alice Parizeau, Montréal 1977, s. 163-169.
[Rec.] L. Tyszkiewicz, Badania osobopoznawcze w prawie karnym. Wprowadzenie w problematykę prawną i kryminologiczną, Warszawa 1975, „Palestra” 1977, nr 2, s. 76-85.
1978
Kuratorzy sądowi w zwalczaniu recydywy, [w:] III Seminarium Kryminologii Porównawczej, Warszawa, 1976, red. B. Hołyst, Warszawa 1978, s. 83-86.
[Polemika do] J. Lipiński, Warunkowe zwolnienie: jak uściślić kryteria? Dyskusja redakcyjna, „Gazeta Prawnicza” 1978, nr 13, s. 1, 7-8.
Warunkowe zwolnienie, „Gazeta Prawnicza” 1978, nr 18, s. 2.
Wykonanie i skuteczność kar pozbawienia wolności orzeczonych za przestępstwa drogowe, [w:] Kryminologiczne aspekty postępu technicznego. Materiały IV Wrocławskiego Sympozjum Kryminologicznego, 18-19 październik 1973 r., red. W. Gutekunst, W. Świda, Wrocław 1978, s. 198-202.
1979
Nauka nie ma pełnego rozeznania, „Gazeta Penitencjarna” 1979, nr 14, s. 3.
Próba oceny skuteczności środków karnych orzeczonych za przestępstwa z art. 184 i 186 k.k., [w:] Przestępczość przeciwko rodzinie, opiece i młodzieży. Materiały VI Wrocławskiego Sympozjum Kryminologicznego, 18-19 październik 1979, red. T. Kaczmarek, Wrocław 1979, s. 313-331.
Wykonanie obowiązku alimentacyjnego w okresie odbywania kary pozbawienia wolności, Przestępczość w województwie opolskim na tle ogólnopolskim, AUWr. Przegląd Prawa i Administracji, t. 11, 1979, s. 109-129.
[Współaut.] A. Adamczyk, [w:] Przestępczość przeciwko rodzinie, opiece i młodzieży. Materiały VI Wrocławskiego Sympozjum Kryminologicznego, 18-19 październik 1979, red. T. Kaczmarek, Wrocław 1979, s. 305-311.
1980
Kilka kwestii efektywności środków karnych nie połączonych z pozbawieniem wolności oraz kuratorów społecznych przy wykonywaniu nadzoru ochronnego, [w:] Społeczne przeciwdziałanie przestępczości. V Kongres Kryminologiczny Państw Socjalistycznych, Zakopane, 27-29 czerwca 1978 r. Materiały, red. B. Hołyst, Warszawa 1980, s. 351-354.
Wprowadzenie, [w:] Zwalczanie recydywy w postępowaniu wykonawczym, red. …, Wrocław 1980, [też Zakończenie].
Wybrane zagadnienia wykonania kary pozbawienia wolności wobec recydywistów w świetle badań, [w:] Recydywa. Materiały V Wrocławskiego Sympozjum Kryminologicznego, 17-18 październik 1975 r., red. W. Gutenkunst, Wrocław 1980, s. 73-81.
Zur Effektivität der von polnischen Gerichten verhängten Strafen, gemesen an der Rückfälligkeit, [w:] Strafvollzug und Őffentlichkeit, red. H. Kury, Freiburg 1980, s. 214-228.
[Współaut.], Charakterystyka kar pozbawienia wolności orzeczonych recydywistom, [w:] Zwalczanie recydywy w postępowaniu wykonawczym, red. …, Wrocław 1980.
1981
Czy kodeks zawiedzionych nadziei?, „Gazeta Prawnicza” 1981, nr 7-8, s. 9.
Kilka uwag w kwestii recydywy w Polsce, „Nowe Prawo” 1981, nr 5, s. 108-117.
O konieczności dalszego doskonalenia instytucji warunkowego zwolnienia, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1982, nr 1, s. 77-95.
O najsurowszej z kar – karze śmierci, „Gazeta Robotnicza – Magazyn Tygodniowy” 1981, nr 11, s. 1, 10.
W kwestii typów zakładów karnych i ich wpływu na efektywność wykonania kary pozbawienia wolności, AUW. Przegląd Prawa i Administracji, t. 17, 1982, s. 161-179.
Zakład karny w Straubing, „Gazeta Penitencjarna” 1982, nr 8, s. 10, 12-13.
[Współaut.] J. Golla, Die geplante Reform des polnischen Strafrechts, „Juristische Rundschau” 1982, nr 4, s. 139-143.
1982
Kara krótkoterminowego pozbawienia wolności w Polsce, Wrocław 1982.
Rec. J. Śliwowski, „Państwo i Prawo” 1982, nr 12, s. 127-130.
Niektóre problemy prawa karnego po 11 latach obowiązywania kodyfikacji z 1969 roku, „Nowe Prawo” 1982, nr 9/10, s. 93-105.
O konieczności dalszego doskonalenia instytucji warunkowego zwolnienia, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1982, nr 1, s. 77-95.
W kwestii typów zakładów karnych i ich wpływu na efektywność wykonania kary pozbawienia wolności, AUWr. Przegląd Prawa i Administracji, t. 17, 1982, s. 161-179.
1983
Skuteczność kar orzekanych względem sprawców przestępstw przeciwko porządkowi publicznemu, [w:] Przestępstwa i wykroczenia przeciwko porządkowi publicznemu. Materiały na sympozjum naukowe, red. T. Słaby, Wrocław 1983, s. 275-286.
Uściślenie pojęć – sprecyzowanie oczekiwań, „Gazeta Prawnicza” 1983, nr 10, s. 5.
Zwalczanie alkoholizmu w czasie wykonania probacyjnych środków karnych, [w:] Alkoholizm w województwie wrocławskim i mieście Wrocławiu. Zapobieganie i zwalczanie. Materiały sympozjum naukowego, t. 1, red. L. Bogunia, Wrocław 1983, s. 151-168.
[Współaut.] S. Lelental, Prawo karne wykonawcze, [w:] Stan i zadania nauk penalnych w Polsce, red. B. Hołyst, Warszawa 1983, s. 133-175.
[Rec.] G. Kaiser, Kriminologie. Eine Einführung in die Grundlagen, wyd. 5, Heidelberg 1981, „Przegląd Penitencjarny i Kryminologiczny” 1983, nr 3, s. 136-139.
1984
[Rec.] „Archiwum Kryminologii”, t. 10, „Państwo i Prawo” 1985, nr 7/8, s. 151-153.
1985
Die kriminalpolitische Bedeutung der kurtzfristigen Freiheitsstrafe – ausgewählte Probleme, [w:] Festschrift für Günter Blau, Berlin 1985, s. 599-608.
Kilka kwestii o recydywie młodocianych przestępców, AUWr. Prawo, t. 125, 1985, s. 163-176.
Kilka kwestii zatrudnienia recydywistów w czasie odbywania kary pozbawienia wolności, [w:] Praca skazanych odbywających karę pozbawienia wolności, red. T. Bojarski, Z. Hołdy, J. Baranowski, Lublin 1985, s. 70-78.
Prawo karne wykonawcze – zarys wykładu. Część ogólna, Wrocław 1985.
Verbrechensbekämpfung in der VR Polen im Licht empirischer Untersuchungen zur Wirksamkeit der angewendeten Strafmittel, [w:] Kriminologie in sozialistischen Ländern, Bochum 1985, s. 36-53.
[Współaut.] S. Lelental, Model kary pozbawienia wolności w perspektywie współczesnej teorii penitencjarnej, tendencji aplikacyjnych w innych krajach oraz warunków polskich, [w:] Spory wokół reformy więziennictwa, red. S. Walczak, Warszawa 1985, s. 58-75.
1986
[Rec.] H. Kury, Interdisziplinäre Beiträge zur kriminologischen Forschung, Köln 1981-1986, „Przegląd Penitencjarny i Kryminologiczny” 1986, nr 9-10, s. 200-206.
1987
Wyłączenie od głosowania osób pozbawionych wolności, „Nowe Prawo” 1987, nr 7/8, s. 77-85.
1988
Za i przeciw karze śmierci. Komunikat, „Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego”, seria A, 1988, t. 43, s. 65-67.
1989
Przegląd sankcji karnych w kodeksach karnych niektórych państw europejskich, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1989, nr 2, s. 218-229.
[Rec.] W. Szkotnicki, Ośrodek przystosowania społecznego w teorii i praktyce, Wrocław 1988, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1989, nr 2, s. 279-282.
1990
Sędzia penitencjarny jako organ nadzoru nad wykonaniem kary pozbawienia wolności, AUWr. Prawo, t. 173, 1990, s. 147-156.
Udział administracji zakładu karnego w instytucji warunkowego przedterminowego zwolnienia, [w:] Księga jubileuszowa więziennictwa polskiego 1918-1988, red. A. Marek, Warszawa 1990, s. 529-540.
Warunkowe przedterminowe zwolnienie w siedemdziesięcioleciu Polski, [w:] Problemy ewolucji prawa karnego. Materiały sesji naukowej zorganizowanej przez Instytut Prawa Karnego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w dniach 18-19 października 1989 roku z okazji 40-lecia Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, red. T. Bojarski, Lublin 1990, s. 187-223.
Współczesne poglądy teorii dotyczące recydywistów i środków karnych wobec nich stosowanych, [w:] Problemy recydywy (w teorii i praktyce), red. L. Bogunia, Wrocław 1990, s. 5-25.
1991
Stary kodeks nie był zły – kara śmierci, 25 lat czy dożywocie?, „Prawo i Życie” 1991, nr 16, s. 4-5. [Dotyczy reformy prawa karnego].
1992
Efektywność wykonania kary pozbawienia wolności, [w:] Aktualne problemy wykonania kary pozbawienia wolności. Materiały, Karpacz, 21-22.05.1992, Wrocław 1992, s. 24-43.
1993
Projekt „reanimacji” kary dożywotniego pozbawienia wolności, [w:] Problemy reformy prawa karnego. Materiały z sesji naukowej Problemy reformy prawa karnego, Lublin– Kazimierz Dolny, 20-22 września 1993, red. T. Bojarski, E. Skrętowicz, Lublin 1993, s. 337-383.
Próba oceny skuteczności wykonanych kar pozbawienia wolności orzeczonych za przestępstwa kradzieży z włamaniem, mierzonej powrotnością do przestępstwa, [w:] Zwalczanie przestępczości kradzieży z włamaniem. Materiały VII Wrocławskiego Sympozjum Kryminologicznego w Karpaczu, red. …, Wrocław 1993, s. 299-317.
Przestępczość z ustawy o zapobieganiu narkomanii, [w:] Zwalczanie narkomanii w Polsce i w świecie. VIII Wrocławskie Sympozjum Kryminologiczne, Wrocław–Karpacz, 1-3 czerwca 1990 roku, red. …, M. Staniaszek, Wrocław 1993, s. 213-227.
Słowo wstępne, [w:] Zwalczanie narkomanii w Polsce i w świecie. VIII Wrocławskie Sympozjum Kryminologiczne, Wrocław–Karpacz, 1-3 czerwca 1990 roku, red. …, M. Staniaszek, Wrocław 1993, [też Słowo na zakończenie].
Wstęp, [w:] Zwalczanie przestępczości kradzieży z włamaniem. Materiały VII Wrocławskiego Sympozjum Kryminologicznego w Karpaczu, red. …, Wrocław 1993, [też Podsumowanie].
Zwalczanie narkomanii u osób pozbawionych wolności w Polsce, [w:] Zwalczanie narkomanii w Polsce i w świecie. VIII Wrocławskie Sympozjum Kryminologiczne, Wrocław–Karpacz, 1-3 czerwca 1990 roku, red. …, M. Staniaszek, Wrocław 1993, s. 263-275.
[Rec.] H.D. Schwind, J. Bauman, U. Schneider, M. Winter, Gewalt in der Bundesrepublik Deutschland – Ursachen, Prävention und Kontrolle von Gewalt. Analysen und Vorschläge der Unabhängigen Regierungskommission zur Verhinderung und Bekämpfung von Gewalt (Gewaltkommission), Berlin 1989, „Rzeszowskie Zesz. Nauk. Prawo – Ekonomia” 1993, t. 13, s. 242-249.
1996
Glosa do wyroku [Sądu Najwyższego] z 5 II 1996, II KRN 185/95 – teza wyroku z 5 II 1996, II KRN 185/95 [dotyczy możliwości umieszczenia w zakładzie leczenia odwykowego także przy warunkowym zawieszeniu wykonania kary], „Państwo i Prawo” 1996, nr 12, s. 112-115.
[Współaut.] A. Bentkowski, Związki kary śmierci z karą dożywotniego pozbawienia wolności w ostatnim projekcie kodeksu karnego (luty 1995 r.), [w:] Współczesna przestępczość – problemy prawnokarne, kryminalistyczne i kryminologiczne, red. K. Sławik, Szczecin 1996, s. 181-188.
1997
Warunkowe przedterminowe zwolnienie z reszty kary pozbawienia wolności w uchwalonym nowym kodeksie karnym z 1997 roku, Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego, t. 1, red. L. Bogunia, Wrocław 1997, s. 249-257.
1998
Uwagi do systemu kar zasadniczych w kodeksie karnym z 1997 roku, Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego, t. 2, red. L. Bogunia, Wrocław 1998, s. 59-72.
Warunkowe przedterminowe zwolnienie z reszty kary pozbawienia wolności w świetle badań i jego efektywność, [w:] Probacja w systemie prawa karnego wykonawczego, red. L. Bogunia, Wrocław 1998, s. 206-233.
1999
Zur Geschichte der Strafrestanssetzung in Polen (1917-1997), [w:] Festschrift für Alexander Böhm zum 70. Geburtstag am 14. Juni 1999, red. W. Feuerhelm, H.D. Schwind, M. Bock, Berlin 1999, s. 483-496.
2005
Jeszcze w sprawie kary dożywotniego pozbawienia wolności w kodeksie karnym 1997 roku, [w:] Nauka wobec prawdy sądowej. Księga pamiątkowa ku czci profesora Zdzisława Kegla, red. R. Jaworski, M. Szostak, Wrocław 2005, s. 585-598.